تاج محل آینه تمام نمایی از هنر مغولی و یکی از معروف ترین بناهای دنیاست.
تاج محل مقبره مرمرین و باشکوهی است که در حاشیه جنوبی رودخانه یامونا در شهر آگرا هند واقع شده. این مقبره سپید رنگ در سال ۱۶۳۲ و به دستور شاه جهان، امپراتور مغولی برای همسر عزیز وی، ممتاز محل ساخته شد. مجموعه تاج محل از نظر بسیاری بهترین مجموعه معماری مغول است و به طور گسترده ای به نام «گوهر هنر اسلامی در هند» عنوان میشود. همچنین این مقبره مرمین یکی از مشهورترین سازهها در دنیاست و به عنوان نمادی از فرهنگ و تاریخ غنی هند شناخته می شود.
تاج محل در واقع مجموعه بزرگی ست که وسعت آن ۱۷ هکتار بوده و شامل بخش هایی چون مقبره، مسجد، مهمان خانه و چهار باغ می شود. ساخت تمام مجموعه ۲۲ سال به طول انجامید و زیر نظر استاد احمد لاهوری و با معماری بی نظیری بنا شد. معماری تاج محل به سبب دقت بالا، تقارن بی نظیر و وجود مرمر سپید به قدری چشمگیر است که باعث شد این مقبره مرمرین در سال ۲۰۰۷ در میان لیست عجایب هفتگانه جدید جهان جای بگیرد. امروزه بسیاری برای بازدید از این بنای زیبا پا به شهر آگرا می گذارند که تعداد آن ها به بیش از سه میلیون نفر در سال برآورد می شود. جالب است بدانید که تاج محل در سال ۲۰۱۶ در لیست برترین جاذبه های گردشگری آسیا قرار گرفت.
مجموعه تاج محل در سال ۱۹۸۳ در لیست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.
تاج محل در زمینی در جنوب شهر محصور آگرا ساخته شد که شاه جهان این زمین را در ازای اهدای قصری بزرگ در مرکز شهر آگرا به ماهاراجا جای سینگ، به دست آورد. این زمین مساحتی در حدود ۱.۲ هکتار داشت و از آن جا که زمین مسطحی نبود، قسمت های بلند زمین را حفر کرده و قسمت های پست را با خاک پر کردند تا در نهایت زمینی مسطح با ارتفاع ۵۰ متر بالای سطح رودخانه پدید آوردند. پس از آن در زمین مقبره، چاه هایی را حفر کرده و آن ها را با سنگ و قلوه پر نمودند تا بدین ترتیب پی ها و ستون های مقبره را ایجاد کنند. در ساخت تاج محل، به جای بامبو از داربست های آجری بزرگ استفاده کردند. این داربست به قدری عظیم بود که مباشر معمار پیش بینی کرده بود باز کردن و جدا کردن داربست، سال ها زمان خواهد برد. بنا بر افسانه ها پس از اتمام ساخت، شاه جهان دستور داد تا هر کسی یک آجر از داربست بزرگ تاج محل بردارد و به این ترتیب تا نصفه شب نرسیده بود، کل داربست برچیده شد.
برای ساخت تاج محل مصالح را از سرتاسر هند و آسیا جمع آوری کردند و گفته می شود از بیش از ۱۰۰۰ فیل برای جا به جایی مصالح ساختمانی استفاده کردند. مرمر سفید شفاف را از ماراکانا در راجستان، یشم را از پنجاب و یشم سبز و کریستال را از چین آوردند. علاوه بر این ها، فیروزه تبت، سنگ لاجورد افغانستان، یاقوت کبود سریلانکا و عقیق جگری عربستان از دیگر جواهرات و سنگ های به کار برده در ساخت تاج محل بودند. در کل ۲۸ نوع سنگ قیمتی و نیمه قیمتی در ساخت این مقبره عظیم و مرمرین به کار رفته است.
برای حمل و نقل سنگ های مرمر و دیگر مصالح ساختمانی به محل ساخت مقبره، از سطح شیب دار ۱۵ کیلومتری استفاده کرده، سنگ ها را درون واگن هایی مخصوص گذاشته و گروه های ۲۰ تا ۳۰ تایی گاوها آن ها را می کشیدند. پس از آن، از یک سیستم نخ و قرقره برای بالا کشیدن بلوک های سنگین بهره می بردند. آب را با استفاده از سیستم سطل و طناب و حیوانات، از رودخانه نزدیک تاج محل به مجموعه باغ و مقبره منتقل می کردند. به این ترتیب که ابتدا آب به مخزن ذخیره سازی می رسید و سپس به مخزن توزیع وراد می شد. آب مخزن توزیع خود به سه مخزن دیگر می رسید که هر کدام با لوله کشی آب را به مقبره می رساندند.
همان طور که گفته شد، ساخت و ساز مقبره در سال ۱۶۳۲ آغاز شد و در سال ۱۶۴۳ تمام شد اما کار بر روی باقی بخشهای پروژه ده سال بیش تر به طول انجامید. تصور بر این است که ساخت کل مجموعه تاج محل در سال ۱۶۵۳ به اتمام رسید. هزینه ای که برای ساخت تاج محل در آن زمان صرف شده، چیزی در حدود ۳۲ میلیون روپیه برآورده شده که در حال حاضر ارزشی برابر با ۵۲.۸ بیلیون روپیه دارد و این یعنی در حدود ۸۲۷ میلیون دلار امریکا!!
۲۰۰۰ صنعتگر و هنرمند تحت سرپرستی استاد احمد لاهوری ایرانی ساخت مقبره مرمرین تاج محل را به عهده داشته اند. آرامگاه گنبدی شکل و مرمرین تاج محل بخشی از مجموعه ای یک دست بوده که شامل باغات، دو ساختمان قرمز و ماسه سنگی می شود. این مجموعه با دیوارهای کنگره ای از سه طرف محصور شده است.
داستانها و افسانههای زیادی در مورد این بنای باشکوه مطرح میشود.
در یکی از این داستانها نقل شده است که شاه جهان، دستور داده تا دست معماران بنا را قطع کنند تا دیگر کسی نتواند مانند آن را بسازد یا میگویند وی قصد داشته تا مقبرهای دیگر برای خود بسازد که تمام آن از سنگ مرمر سیاه باشد.
این مقبره با اشیاء و وسایل مجلل و باشکوهی نظیر فرشهای ایرانی و چراغها و شمعدانهای زرین زینت داده شده بود.
در میان عجایب هفتگانهی جدید جهان، بدون شک تاج محل زیباترین آنها است.
تاج محل گاهی با عنوان تاج قصرها نیز شناخته میشود، چرا که زیبایی و شکوهش وصفناپذیر است.
تاج محل نمادی از عشق بین شاه جهان و همسر محبوبش ممتاز محل است که هنگام تولد چهاردهمین فرزندش از دنیا رفت.
ساخت این بنا یک سال بعد از مرگ ممتاز محل آغاز شد و حدود بیست سال طول کشید.
شاه جهان علاوه بر ممتاز محل دو همسر دیگر به نامهای قندهاری بیگم و عزالنساء بیگم داشت، اما ممتاز محل همسر محبوب وی بود.
نام واقعی شاه جهان، خرم شهابالدین محمد و نام واقعی ممتاز محل، ارجمند بانو بیگم بود.
استاد احمد لاهوری معمار اصلی ساخت این بنای باشکوه بود.
شاه جهان برای ساخت این بنا ۳۲ میلیون روپیه هند هزینه کرد که چیزی در حدود ۵۲/۸ میلیارد روپیهی هندی در زمان امروز است.
تاج محل بنای عظیمی است که اساسا از مرمر سفید مکرانای راجستان ساخته شده است. در ساخت آن از یشم سبز پنجاب، یشم و کریستال چین، فیروزهی تبت، سنگ لاجورد افغانستان، یاقوت کبود سریلانکا و عقیق عربستان استفاده شده است. در مجموع، ۲۸ نوع سنگ قیمتی و نیمهقیمتی در ساخت این بنا به کار رفته است.
تاج مرمرین هند / تاج محل
تاج مرمرین هند / تاج محل
تاج مرمرین هند / تاج محل
وبلاگ سفر به هند - india